(HQ Online) - Bộ Tài chính cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng thu ngân sách nhà nước ước đạt 1.448,2 nghìn tỷ đồng, bằng 85,1% dự toán, trong đó, nhiều khoản thu có tiến độ thu đạt khá và tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, những tháng gần đây, thu ngân sách bắt đầu đối mặt với khó khăn...

Thu thuế tiêu thụ đặc biệt từ ngành sản xuất và lắp ráp ô tô trong nước trong 9 tháng đầu năm giảm 23% so với cùng kỳ. Ảnh: N.Hà

Thu ngân sách đạt tiến độ khá

Theo cáo cáo tình hình thực hiện ngân sách nhà nước (NSNN) tháng 9 và 9 tháng đầu năm của của Bộ Tài chính, tổng thu NSNN thực hiện tháng 9 ước đạt 94,3 nghìn tỷ đồng, bằng 5,5% dự toán, bằng 55,7% so với mức thu bình quân 8 tháng đầu năm 2024.

Trong đó, thu nội địa ước đạt 74 nghìn tỷ đồng, bằng 5,1% dự toán, bằng 52,4% mức thu bình quân 8 tháng (141,1 nghìn tỷ đồng/tháng); thu từ dầu thô, ước đạt 4,8 nghìn tỷ đồng, bằng 10,4% dự toán, bằng 96,9% mức thu bình quân 8 tháng (4,96 nghìn tỷ đồng/tháng); thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt khoảng 15,4 nghìn tỷ đồng, bằng 8% dự toán, bằng 87,2% mức thu bình quân 8 tháng.

Lũy kế tổng thu NSNN 9 tháng ước đạt 1.448,2 nghìn tỷ đồng, bằng 85,1% dự toán, tăng 17,9% so cùng kỳ năm 2023.

Trong đó, thu ngân sách trung ương ước đạt khoảng 89,9% dự toán; thu ngân sách địa phương ước đạt khoảng 80,4% dự toán.

Thu nội địa ước đạt 1.203 nghìn tỷ đồng, bằng 83,3% dự toán, tăng 18,9% so với cùng kỳ năm 2023. Trong thu nội địa, tuy thu về nhà, đất 9 tháng đạt thấp (ước 68,5% dự toán) nhưng vẫn tăng 83,7% so cùng kỳ nhờ một số địa phương đã tổ chức tốt công tác đấu giá đất, giao đất cho các dự án từ cuối năm 2023 và đã phát sinh số nộp ngay trong tháng đầu năm 2024.

Tính theo địa bàn, ước tính có 35/63 địa phương thực hiện thu nội địa 9 tháng đạt trên 78% dự toán; 56/63 địa phương có tăng trưởng thu so cùng kỳ.

Đối với thu từ dầu thô, ước đạt khoảng 44,4 nghìn tỷ đồng, bằng 96,6% dự toán, giảm 2,9% so cùng kỳ năm 2023. Trong khi đó, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 200,2 nghìn tỷ đồng, bằng 98,1% dự toán, tăng 17,6% so cùng kỳ năm 2023, trên cơ sở: tổng số thu thuế ước đạt 305,2 nghìn tỷ đồng, bằng 81,4% dự toán, tăng 13,1% so cùng kỳ; hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ khoảng 105 nghìn tỷ đồng, bằng 61,4% dự toán.

Giảm thu từ một số ngành chủ lực

Theo Bộ Tài chính, có kết quả trên là nhờ những tháng qua, toàn ngành Thuế và Hải quan tiếp tục tập trung triển khai các giải pháp tăng cường quản lý thu, chống thất thu, khai thác tăng thu từ các nguồn thu còn dư địa, tiềm năng (như: kinh doanh trên nền tảng số, thương mại điện tử, chuyển nhượng bất động sản, kinh doanh theo chuỗi, thu nhà cung cấp nước ngoài...).

Trong đó, cơ quan Thuế quyết liệt xử lý, thu hồi nợ đọng thuế, kiểm soát chặt chẽ tình hình kê khai, nộp thuế, hoàn thuế, tăng cường tuyên truyền, giải đáp vướng mắc cho người nộp thuế; đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, hiện đại công tác thu thuế, mở rộng triển khai hóa đơn điện tử.

Theo Bộ Tài chính, tính đến ngày 15/9/2024, cơ quan Thuế đã thực hiện 40,96 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra; kiểm tra 365,3 nghìn hồ sơ khai thuế của DN. Qua đó, kiến nghị xử lý tài chính khoảng 41,8 nghìn tỷ đồng, trong đó kiến nghị thu nộp NSNN khoảng 10,5 nghìn tỷ đồng (đã nộp vào ngân sách khoảng 7,4 nghìn tỷ đồng), giảm khấu trừ và giảm lỗ gần 31,4 nghìn tỷ đồng; đôn đốc thu hồi và xử lý nợ đọng thuế ước đến hết tháng 9 đạt khoảng 56,1 nghìn tỷ đồng.

Cơ quan Hải quan cũng đã thực hiện 1.565 cuộc thanh tra, kiểm tra, xử lý thu vào NSNN 392,5 tỷ đồng.

Liên quan đến kết quả thu NSNN trong 9 tháng đầu năm tăng so với cùng kỳ, tại buổi tiếp xúc cử tri tỉnh Bình Định vào ngày 30/9, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thu NSNN đạt mức tăng trưởng ấn tượng là nhờ Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan đã đổi mới mạnh mẽ phương thức thu NSNN.

Đặc biệt, các cơ quan hành thu đã tập trung xây dựng nguồn dữ liệu lớn, thu từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản; phát hành hóa đơn điện tử xăng dầu theo từng lần bán hàng; kết nối hoá đơn khởi tạo từ máy tính tiền với cơ quan thuế… Nhờ những giải pháp quyết liệt đó thu NSNN vượt dự toán và hơn năm ngoái.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Tài chính, số thu từ khu vực sản xuất kinh doanh đã có sự sụt giảm do thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh của một số ngành công nghiệp chủ lực, có đóng góp lớn vào NSNN giảm.

Đơn cử như, thu thuế tiêu thụ đặc biệt từ ngành sản xuất và lắp ráp ô tô trong nước giảm 23% so với cùng kỳ, ước thu từ ngành điện giảm 14% và ước thu từ ngành khai khoáng giảm 8% so với cùng kỳ.

Cùng với đó, việc tiếp tục thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế phí, lệ phí và chính sách gia hạn thuế, tiền thuê đất theo Nghị định số 64/2024/NĐ-CP đã tác động làm giảm thu nộp NSNN trong tháng 9. Tổng số tiền đã miễn, giảm, gia hạn ước tính đến hết tháng 9 khoảng 116,4 nghìn tỷ đồng, trong đó miễn, giảm khoảng 68,7 nghìn tỷ đồng; gia hạn khoảng 47,7 nghìn tỷ đồng.

Hoài Anh