Ngày 17/11/2022, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính, Cục Tin học và Thống kê Tài chính (Bộ Tài chính), Ngân hàng Thế giới (WB) và Tập đoàn IEC đồng tổ chức Hội thảo - Triển lãm về tài chính số trong quản lý ngân sách nhà nước (Vietnam Digital Finance) năm 2022 (VDF-2022) với chủ đề “Thúc đẩy Chuyển đổi số và Hiện đại hóa toàn diện ngành Tài chính”.

TS. Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính

Hội thảo - Triển lãm VDF-2022 có sự tham dự của đại diện các cơ quan của Quốc hội; Chính phủ; các bộ, ngành; Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam; các đơn vị thuộc Bộ Tài chính có triển khai ứng dụng công nghệ thông tin; một số đơn vị thuộc các cơ quan Tài chính địa phương. Sự kiện này còn có sự tham gia của nhiều tổ chức quốc tế đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyển đổi số, Cách mạng công nghiệp 4.0, đại diện WB, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Tổng cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO)...

Phát biểu khai mạc sự kiện, ông Nguyễn Đại Trí - Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê tài chính, Bộ Tài chính cho biết, ngày 03/6/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg phê duyệt chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến 2030 và Quyết định số 942/QĐ-TTg ngày 15/6/2021 về việc phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, đến năm 2030, Việt Nam trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ, hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp.

Ông Nguyễn Đại Trí - Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê tài chính phát biểu khai mạc

Với vai trò “huyết mạch” của nền kinh tế, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính sẽ là một trong những yếu tố then chốt cho chuyển đổi số nói chung và thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực khác nói riêng. Điều này lại một lần nữa lại được khẳng định rõ tại Quyết định số 368/QĐ-TTg ngày 21/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Tài chính đến năm 2030. Quyết định này của Thủ tướng Chính phủ đã mở ra hàng loạt các chiến lược, kế hoạch sau này, cụ thể như Quyết định số 1484/QĐ-BTC ngày 27/7/2022 về việc ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Tài chính đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, theo đó mục tiêu trong giai đoạn 2021 - 2025 xây dựng tài chính điện tử, tài chính số dựa trên dữ liệu và dữ liệu mở, hệ sinh thái Tài chính số đảm bảo tính hiệu quả và an toàn thông tin toàn diện. Tới năm 2030, phấn đấu thiết lập hệ thống tài chính số hóa hoàn toàn và nền tài chính thông minh với 4 lĩnh vực trọng tâm chính: Quản lý thuế chặt chẽ, tránh trục lợi thuế và cung cấp tiện ích tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp; Hải quan thông minh; Kho bạc số 3 “không” (không khách hàng giao dịch, không tiền mặt, không giấy tờ); Chuyển đổi số mạnh mẽ thị trường chứng khoán.

Trong thời gian qua, toàn ngành Tài chính đã tích cực triển khai các nhiệm vụ, chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ trong các lĩnh vực, qua đó đạt nhiều kết quả tích cực, mang lại hiệu quả cho toàn xã hội góp phần rút ngắn thời gian làm thủ tục thuế, hải quan, giảm thiểu giấy tờ, thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, người dân. Với những kết quả đạt được, qua 7 năm liên tiếp từ năm 2013 đến năm 2019, Bộ Tài chính liên tục dẫn đầu trong bảng xếp hạng mức độ sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin (Vietnam ICT index) khối các bộ, cơ quan ngang bộ. Đặc biệt, theo Báo cáo chỉ số đánh giá chuyển đổi số năm 2020 - 2021 do Bộ Thông tin và Truyền thông công bố, Bộ Tài chính tiếp tục xếp vị trí thứ nhất hai năm liên tiếp trong các bộ cung cấp dịch vụ công về mức độ chuyển đổi số. Kết quả này cho thấy, ngành Tài chính đang tiên phong, chủ động triển khai lộ trình chuyển đổi số.

Để tiếp tục duy trì các thành tích đạt được và thực hiện các mục tiêu về chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính - ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính cần đẩy mạnh hơn nữa chuyển đổi số trong tổ chức, vận hành, quản lý và thực hiện các nhiệm vụ trên môi trường số để cán bộ, công chức, viên chức thực hiện tốt nhất nhiệm vụ nhằm phục vụ người dân, doanh nghiệp phù hợp với lộ trình chuyển đổi số của Chính phủ, góp phần giảm chi phí, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, mang lại sự hài lòng của người dân, giúp người dân, doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào hoạt động của Bộ Tài chính để cùng tạo ra giá trị, lợi ích, sự hài lòng, niềm tin và đồng thuận xã hội.

T.S Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương phát biểu tại hội thảo

TS. Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương nêu, Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã xác định các mục tiêu, tầm nhìn và đề xuất 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, theo đó ngành tài chính ngân hàng là một trong 8 nhóm ngành có mức độ sẵn sàng, chủ động tham gia cần được ưu tiên phát triển. Cho đến nay, việc triển khai chuyển đổi số, chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 của ngành đã thu nhiều kết quả nổi bật. Trong nhiều năm liên tiếp, Bộ Tài chính luôn dẫn đầu trong xếp hạng về chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (chỉ số ICT Index). Về xếp hạng theo chỉ số đánh giá chuyển đổi số DTI, năm 2021, Bộ Tài chính tiếp tục dẫn đầu trong số các bộ, ngành; các lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc luôn tiên phong trong thực hiện chuyển đổi số với các kết quả ấn tượng như ngành thuế đã hoàn thành triển khai hệ thống dịch vụ thuế điện tử, đã cung cấp 163 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 trong lĩnh vực thuế, tích hợp 156 dịch vụ lên Cổng dịch vụ công quốc gia; dịch vụ thuế điện tử cho doanh nghiệp đã đi vào hoạt động ổn định, thông suốt với trên 99% trong tổng số gần 850 nghìn doanh nghiệp sử dụng dịch vụ khai thuế, nộp thuế và hoàn thuế điện tử. Tổng cục Hải quan đã hoàn thành triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đạt gần 90%. Đến hết năm 2021, Kho bạc Nhà nước đã cơ bản hoàn thành xây dựng và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trên tất cả các lĩnh vực quản lý; hệ thống dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 của Kho bạc Nhà nước hoạt động ổn định, thông suốt, phục vụ 100% đơn vị thuộc đối tượng bắt buộc tham gia dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 của Kho bạc Nhà nước.

Ông Andrea Coppola - Chuyên gia kinh tế trưởng của WB

Về phía tổ chức quốc tế, ông Andrea Coppola - Chuyên gia kinh tế trưởng của WB chia sẻ, Chính phủ các quốc gia trên thế giới đang ngày càng tận dụng công nghệ để hiện đại hóa khu vực dịch vụ công, qua đó nâng cao chất lượng phục vụ người dân cũng như nâng cao minh bạch, trách nhiệm giải trình. Ông đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nói chung và Bộ Tài chính nói riêng trong cải cách hành chính, hiện đại hóa thời gian qua. Những hệ thống điện tử của các cơ quan như thuế, hải quan, kho bạc đã trở thành công cụ phục vụ đắc lực cho hoạt động xử lý thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, đơn vị sử dụng ngân sách. Bên cạnh đó, WB khuyến nghị khu vực công của Việt Nam, bao gồm cả Bộ Tài chính cần tăng cường hoạt động dựa vào dữ liệu điện tử mà trước mắt là cải thiện việc thu nhập, chia sẻ dữ liệu một cách khoa học và hiệu quả hơn. Những dữ liệu này tổng hợp lại có thể trở thành căn cứ quan trọng để cơ quan quản lý hoạch định chính sách. Đại diện WB cũng nhấn mạnh một số vấn đề cần quan tâm như đảm bảo an ninh mạng, bảo mật cá nhân; đẩy mạnh vận hành liên thông, hợp tác với khu vực tư nhân… Đây là những giải pháp cần làm để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số.

Liên quan đến vấn đề đột phá chuyển đổi số trong Chiến lược Tài chính đến năm 2030, TS. Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính cho biết, Chiến lược Tài chính đến năm 2030 đặt ra mục tiêu tổng quát là “xây dựng nền tài chính quốc gia phát triển bền vững, hiện đại và hội nhập, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh tài chính quốc gia”. Để thực hiện các mục tiêu này, trong thời gian tới ngành Tài chính cần tập trung ở nhóm các giải pháp: Hoàn thiện cơ chế chính sách cho phát triển tài chính số, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính. Để có thể tiến hành chuyển đổi số thành công, việc tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách cho phát triển tài chính số, chuyển đổi số là cần thiết, đặc biệt là việc hoàn thiện, đổi mới quy định về các quy trình nghiệp vụ theo hướng đơn giản hóa, công khai, minh bạch, tăng tính hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý trong bối cảnh chuyển đổi số.

Toàn cảnh Hội thảo

Trong khuôn khổ của Hội thảo - Triển lãm VDF-2022, các diễn giả, các nhà nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp và các nhà cung cấp giải pháp công nghệ thông tin trong và ngoài nước cũng đã tập trung trao đổi, thảo luận về hai chủ đề chính của Hội thảo, gồm: Chuyên đề 1: Cải cách, hiện đại hóa công tác quản lý ngân sách nhà nước; Chuyên đề 2: Chuyển đổi số trong lĩnh vực thuế, hải quan lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.

Các ý kiến phát biểu, thảo luận tại Hội thảo là những kinh nghiệm quý báu để ngành Tài chính có thể chủ động và tận dụng tốt các cơ hội của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, từ đó thiết lập nền tảng Tài chính số hiện đại, công khai, minh bạch, hình thành hệ sinh thái tài chính số đáp ứng toàn diện nhu cầu giao dịch tài chính công, nhu cầu khai thác sử dụng thông tin số của Chính phủ, người dân, doanh nghiệp và các tổ chức. Đồng thời, các nội dung trao đổi này sẽ góp phần đề xuất những quan điểm mới, những nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp đột phá góp phần xây dựng hệ sinh thái tài chính số công khai, minh bạch, an toàn và hiệu quả.

Bích Ngọc