Cơ cấu tín dụng chuyển biến tích cực

Cơ cấu tín dụng chuyển biến tích cực 07/09/2017 15:04:00 1327

Cỡ chữ:A- A+
Tương phản:Giảm Tăng

Cơ cấu tín dụng chuyển biến tích cực

07/09/2017 15:04:00

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến ngày 30/6/2017, tín dụng toàn hệ thống đã tăng 9,06% so với cuối năm 2016, đây là mức tăng cao nhất kể từ năm 2015. Đặc biệt, cơ cấu tín dụng đã có bước chuyển mạnh, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, trong đó, tín dụng đối với một số ngành kinh tế trọng điểm tăng cao hơn so với mức tăng chung của toàn hệ thống, tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro tăng chậm lại.

Bình luận về xu hướng này, nhiều chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc nguồn vốn đang được hấp thụ tốt trên thị trường, kết quả trên cho thấy nỗ lực hỗ trợ giảm lãi suất của NHNN theo yêu cầu của Chính phủ. Theo đó, từ ngày 07/7/2017, NHNN đã quyết định điều chỉnh giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với các lĩnh vực ưu tiên và giảm 0,25%/năm các mức lãi suất điều hành. Sự điều chỉnh này không chỉ tạo điều kiện cho việc giảm lãi suất cho vay trên thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp, mà còn giúp các ngân hàng thương mại có thể tiếp cận được nguồn vốn với chi phí thấp, từ đó cung ứng được nguồn vốn rẻ hơn cho nền kinh tế. Điều này thể hiện qua việc tín dụng tăng 9,06% trong khi huy động chỉ tăng 5,89% so với cuối năm 2016.

Một điểm đáng lưu ý trong 6 tháng đầu năm là cơ cấu tín dụng đang thay đổi khá rõ nét. Cụ thể, tín dụng cho sản xuất - kinh doanh hiện chiếm tỷ trọng khoảng 80% tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống, trong đó có một số ngành kinh tế trọng điểm tăng cao hơn so với mức tăng chung, như tín dụng đối với ngành công nghiệp tăng khoảng 10,34% (chiếm tỷ trọng 22,5%); ngành xây dựng tăng khoảng 15,01% (chiếm 9,91%); tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp và các nhu cầu vốn trên địa bàn nông thôn tăng 9,9% (chiếm 19,48%)... Ngược lại, tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro là kinh doanh bất động sản chỉ tăng 5,53% (chiếm 6,86%). Tương tự, tín dụng đối với các dự án BOT, BT giao thông chiếm tỷ trọng nhỏ (1,54%) và tốc độ tăng trưởng thấp hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung (tăng 1,75% so với cuối năm 2016).

Các chuyên gia cho rằng, việc điều chỉnh cơ cấu tín dụng này có sự góp sức rất lớn của 4 ngân hàng thương mại do Nhà nước sở hữu vốn chi phối là Agribank, Vietcombank, Vietinbank và BIDV. Những ngân hàng đang chiếm thị phần tín dụng lớn nhất nền kinh tế này đã “nắn” nguồn vốn vay theo định hướng của cơ quan quản lý. Tại Agribank, tính đến ngày 30/6/2017, nguồn vốn đạt 972.000 tỷ đồng, tăng 5,3% so với đầu năm và dư nợ đạt 788.000 tỷ đồng, tăng gần 5,5%. Nguồn vốn của Agribank chủ yếu tập trung cho vay phát triển kinh tế hộ, với 3,7 triệu hộ sản xuất; 261.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa. BIDV ngay từ đầu năm đã tập trung cho vay các lĩnh vực ưu tiên, các chương trình khởi nghiệp, ưu tiên năng lượng; giao thông, truyền thông, trong khi cho vay bất động sản chỉ còn khoảng 5,72% tổng dư nợ. Tương tự, tín dụng cho 5 lĩnh vực ưu tiên của Vietinbank đã tăng 55%, trong đó có đến 95% tín dụng vào sản xuất - kinh doanh, cho vay bất động sản và tiêu dùng chỉ chiếm khoảng 5%. Những diễn biến này cho thấy, cơ cấu tín dụng nền kinh tế đang có sự thay đổi mạnh theo hướng tích cực.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo, nếu NHNN không có động thái hỗ trợ thì rất có thể áp lực tăng lãi suất huy động sẽ quay lại, gây rủi ro cho các ngân hàng khi lãi suất cho vay khó tăng, đặc biệt sau động thái cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN, ảnh hưởng tiêu cực đến chênh lệch lãi suất (NIM) của các ngân hàng và thanh khoản thị trường liên ngân hàng có thể đảo chiều, gây bất lợi đối với các khoản đầu tư trái phiếu kỳ hạn dài. Ngoài ra, trong 6 tháng đầu năm 2017, vốn huy động chủ yếu tăng mạnh ở các kỳ hạn dài; nhu cầu huy động tăng cục bộ, tập trung tại các NHTM nhỏ tạo xu hướng cạnh tranh lãi suất, trong khi lãi suất huy động của nhóm 4 ngân hàng lớn hầu như không đổi.

Những diễn biến trên có thể được lý giải bởi sự phân hóa thanh khoản giữa các nhóm ngân hàng thương mại và sự chủ động cơ cấu lại nguồn vốn trung và dài hạn phù hợp quy định của Thông tư số 06/2016/TT-NHNN ngày 27/5/2016 của NHNN về giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Theo đó, thanh khoản của hệ thống vẫn ở mức an toàn nhờ lượng tiền gửi của Kho bạc Nhà nước tăng mạnh, song tác động của các động thái này chủ yếu lan tỏa ở nhóm ngân hàng lớn. Ngược lại, các ngân hàng nhỏ vẫn chịu sức ép thanh khoản từ quy định của Thông tư số 06/2016/TT-NHNN, do đó sẽ đẩy mạnh huy động trung dài hạn bằng phát hành chứng chỉ tiền gửi hoặc tăng lãi suất huy động tại các kỳ hạn dài.

Trước thực trạng này, để đảm bảo mặt bằng lãi suất có thể duy trì ổn định, hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế trong những tháng còn lại của năm, tại buổi làm việc với các tổ chức tín dụng ngày 27/7, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng đã chỉ đạo toàn bộ hệ thống cần tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động để giảm lãi suất cho vay. Đồng thời Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết sẽ chỉ đạo nhất quán và xuyên suốt, yêu cầu các ngân hàng thương mại phải tập trung đưa tín dụng vào lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ, kiểm soát tín dụng vào lĩnh vực rủi ro, tăng trưởng tín dụng khoảng 18% trong cả năm 2017. Tuy nhiên, NHNN sẽ điều hành linh hoạt để thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đưa thêm tín dụng vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh. Các ngân hàng thương mại cần phối hợp với các cơ quan chức năng để tăng cường chương trình kết nối ngân hàng với doanh nghiệp, đẩy vốn vào nền kinh tế.

Thúy Hà