Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên:  Một số vấn đề cần đặc biệt quan tâm, giải quyết

Chúng tôi nhận thấy, thủ tục hải quan đã thuận lợi hơn trước. Tuy nhiên, những thủ tục này mới "tiến gần đến các chuẩn mực quốc tế"; do đó vấn đề đặt ra là cần loại bỏ những thủ tục rườm rà. Hoàn thiện cơ chế hậu kiểm trong lĩnh vực hải quan để tránh tình trạng chồng cheo, trùng lắp ngay trong nội bộ quản lý Nhà nước.

Một vấn đề quan trọng khác, có ý nghĩa thiết thực trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về Hải quan là việc xem xét, đánh giá sự phù hợp của Luật với thực tế cuộc sống như vấn đề thẩm quyền của cơ quan hải quan trong việc xử lý các hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Quy định này liệu đã phù hợp, đã trao đủ quyền cho cán bộ, công chức hải quan trong việc đấu tranh với hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới...

Phó Chủ tịch UBND  TP. Hà Nội Vũ Văn Ninh: Đề nghị cung cấp thông tin cơ bản cho địa phương

Không có cảng biển, không có biên giới, chỉ có khoảng 10% trong tổng số 6.300 doanh nghiệp kinh doanh XNK (đăng ký mã số kinh doanh XNK tại Cục Hải quan thành phố), làm thủ tục tại địa bàn Hà Nội (ví dụ như Khu công nghiệp Sài Đồng B có 23 doanh nghiệp nhưng chỉ có 5 doanh nghiệp làm thủ tục hải quan Hà Nội). UBND thành phố đã chỉ đạo Sở Quy hoạch - Kiến trúc phối hợp với Sở Kế hoạch - Đầu tư, Cục Hải quan Hà Nội xây dựng quy hoạch mạng lưới các điểm thông quan trên địa bàn và có cơ chế đầu tư xây dựng các điểm thông quan để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc làm thủ tục hải quan nhằm tạo điều kiện thực hiện Luật Hải quan. Đa số các doanh nghiệp XNK của Hà Nội đều xác định rõ ràng quyền và nghĩa vụ và đã chủ động tìm hiểu, tự giác thi hành...

Luật Hải quan đã có rất nhiều quy định cải cách. Nhưng chúng tôi thấy còn nhiều vướng mắc: Thủ tục thông thoáng hơn, nhưng vẫn còn hiện tượng ách tắc, phiền hà; tỷ lệ hàng được miễn kiểm tra- do cơ quan Hải quan quyết định còn cảm tính, chưa có căn cứ rõ ràng; thủ tục hàng nhập khẩu gia công bán thành phẩm (hàng quần áo cắt bên nước ngoài may tại Việt Nam) còn gặp khó khăn trong quá trình làm thủ tục hải quan; thủ tục mở tờ khai hải quan còn lâu, nhất là khâu vào máy vi tính và kiểm tra hồ sơ. Việc áp mã tính thuế hàng hóa không thống nhất giữa Việt Nam và các nước khác như Mỹ, ASEAN...

Thủ tục hải quan đối với nhập khẩu chuyển tiếp, miễn thuế GTGT cho hàng hóa nhập khẩu tạo tài sản cố định của các DN có vốn đầu tư nước ngoài còn khó khăn. Thủ tục hoàn thuế và không tính thuế đối với nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu thuộc các loại hình XNK tại chỗ chưa rõ ràng. Công tác kiểm tra sau thông quan còn triển khai chưa đồng bộ, kết quả chưa tốt; thủ tục thanh lý tờ khai hải quan ở các cảng còn chậm, chưa tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp.

UBND thành phố đề nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan tăng cường phối hợp cung cấp các thông tin cơ bản cho các tỉnh, thành phố để có căn cứ xây dựng quy hoạch các điểm thông quan trên địa bàn; tăng cường công tác chỉ đạo nghiệp vụ, nghiên cứu chỉ đạo việc mở thêm các điểm làm thủ tục hải quan, địa điểm kiểm tra hải quan cho hải quan thành phố Hà Nội để đảm bảo cho việc làm thủ tục hải quan được thuận tiện.

Giám đốc Sở Tài chính  TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Hồng: Luật Hải quan góp phần  đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu:

Trong giai đoạn thực hiện thí điểm Luật Hải quan, Thành ủy và UBND thành phố HCM luôn quan tâm theo dõi, chỉ đạo sâu sát của Tổng cục Hải quan. Vì vậy, kết quả thực hiện thí điểm đạt kết quả rất tốt. Hoạt động XNK tại Cảng Sài Gòn KV1 không bị ùn tắc, thời gian thông quan được rút ngắn rõ rệt, hàng xuất khẩu được miễn kiểm tra chiếm tỷ lệ cao tạo thuận lợi cho việc xuất khẩu, được cộng đồng doanh nghiệp đồng tình ủng hộ. Tổ chức bộ máy của Hải quan được sắp xếp lại hợp lý hơn, thủ tục công khai và minh bạch, nhận thức, tinh thần trách nhiệm và thái độ làm việc của cán bộ công chức hải quan đã chuyển biến một cách tích cực. Trên cơ sở những kết quả và kinh nghiệm có được trong quá trình thực hiện thí điểm, việc triển khai thực hiện Luật Hải quan tại TP.HCM diễn ra khá suôn sẻ.

UBND thành phố Hồ Chí Minh đánh giá cao kết quả thực hiện Luật Hải quan tại thành phố. Kim ngạch XNK của TP.HCM ngày càng tăng, khối lượng hàng hóa XNK qua cảng ngày càng nhiều, có thể nói một trong những nguyên nhân đó là hiệu quả của việc thực hiện Luật Hải quan. Qua các kênh thông tin, UBND TP.HCM cũng được biết dư luận của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước đánh giá rất cao hiệu quả thực hiện Luật Hải quan trong thời gian qua.

Phó tư lệnh bộ đội biên phòng  - Thiếu tướng Đăng Huệ:

Phải tăng cường hơn nữa sự phối hợp phòng chống buôn lậu

Từ năm 2001 đến tháng 9/2003 các đơn vị BĐBP và Hải quan đã phối hợp, trao đổi và xử lý trên 1000 nguồn tin có giá trị về nghiệp vụ, phối hợp tuần tra, kiểm soát, giám sát người, phương tiện XNC, hàng hóa hành lý XNK tại các cửa khẩu biên giới, Cảng biển, phát hiện đấu tranh có hiệu quả với hoạt động của các loại tội phạm; đã phối hợp bắt giữ, điều tra, xử lý 2.571vụ/8.542 đối tượng vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên theo chúng tôi, cả 2 lực lượng còn những thiếu sót, hạn chế. Trong hoạt động thực tiễn, chúng tôi nhận thấy việc ban hành các văn bản, hướng dẫn thực hiện Luật Hải quan còn chậm, thiếu cụ thể, chưa đồng bộ làm cho việc thực hiện của các cơ quan chức năng thiếu thống nhất, nhất là trong đấu tranh chống buôn lậu trên biên giới, vùng biển. Việc quán triệt và triển khai thực hiện Luật Hải quan và Quy chế phối hợp giữa hai lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ của một số đơn vị còn chậm. Một số đơn vị BĐBP và Hải quan chưa thường xuyên trao đổi thông tin về đấu tranh phòng, chống buôn lậu và các loại tội phạm; nội dung trao đổi thông tin sơ sài, chất lượng hạn chế. Công tác phối hợp kiểm tra, kiểm soát ở một số cửa khẩu còn mang tính hình thức, thiếu chủ động và chưa có kế hoạch cụ thể, hiệu quả thấp. Công tác cải cách thủ tục hành chính tiến hành chậm, không đồng bộ giữa hai lực lượng.

TBTC 7/11/2003