Cuộc gặp gỡ thường niên của Thủ tướng Chính phủ với các doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) được tổ chức ngày 20/4/2005 , tại Hà Nội. Ngoài các vấn đề xử lý tồn tại, vướng mắc... như các cuộc gặp trước, năm nay các DN đã có nhiều nhận xét tích cực về nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư của Chính phủ Việt Nam . Con số 1,73 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài trong quý I/2005 là một minh chứng cho những nỗ lực đó. Phó Thủ tướng Vũ Khoan đã thay mặt Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị.

Nhà đầu tư mong muốn Việt Nam gia nhập WTO

Không phải ngẫu nhiên mà cả 3 ý kiến phát biểu của 3 đại diện hiệp hội DN có vốn ĐTNN lớn nhất mở đầu cho hội nghị đều có chung một mong muốn là việc Việt Nam được sớm gia nhập WTO. Ông Alain Cany, Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu (Eurocham) nhấn mạnh: “Eurocham luôn rất ủng hộ quá trình gia nhập WTO của Việt Nam trong thời gian ngắn nhất. Đặc biệt chúng tôi rất hoan nghênh thoả thuận song phương được ký kết giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu vào đầu tháng 10/2004. Liên minh châu Âu là đối tác lớn nhất mà Việt Nam đạt được thoả thuận song phương về vấn đề này. Chúng tôi hy vọng Việt Nam thành công trong việc đàm phán với tất cả các đối tác quan trọng và trở thành thành viên của WTO trước ngày 31/12/2005". Đồng quan điểm này, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ Amcham Walter Blockr (Amcham) cũng khẳng định, khuyến khích và hỗ trợ những nỗ lực của Việt Nam để có thể tham gia WTO càng sớm càng tốt. “Tuy nhiên, chúng tôi cũng nhận ra rằng, Việt Nam cần phải có rất nhiều cải tiến về thương mại và đầu tư để đáp ứng những yêu cầu của WTO”.

Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Bích Đạt cho biết, Việt Nam đã hoàn thành 9 phiên họp đàm phán gia nhập WTO và đã cơ bản hoàn thành việc minh bạch hoá hệ thống pháp luật, chính sách liên quan đến thương mại hàng hoá, đầu tư, sở hữu trí tuệ, trợ cấp, DNNN... Cho đến nay Việt Nam đã đi vào thảo luận các cam kết đa phương cụ thể và bắt đầu triển khai đàm phán song phương với một số đối tác gồm: Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Canada, Thuỵ Sỹ, Úc, Nauy, Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan và một số đối tác khác. Việt Nam đang làm hết sức mình để có thể sớm gia nhập WTO và "việc gia nhập WTO sẽ đem lại lợi ích cho cả Việt Nam và nhà đầu tư" - Phó Thủ tướng cũng khẳng định.

Xây dựng môi trường đầu tư hấp dẫn, cạnh tranh hơn

Ngay từ đầu cuộc gặp, đại diện của Văn phòng Chính phủ đã thông báo kết quả giải quyết các kiến nghị của DN ĐTNN. 14/18 kiến nghị của DN đã được giải quyết đầy đủ đúng theo quan điểm tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho các DN kinh doanh tại Việt Nam . Ông Đạt cũng cho biết, Chính phủ đã cam kết thực hiện các giải pháp nhằm cải thiện môi trường đầu tư, nhất là về cơ chế, chính sách cũng như tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc mà các DN gặp phải trong quá trình đầu tư tại Việt Nam như: từng bước xoá bỏ việc bảo hộ có thời hạn, có điều kiện cho sản xuất trong nước đối với những ngành cần phát triển và có khả năng cạnh tranh; từng bước mở cửa thị trường phù hợp với lộ trình cam kết hội nhập kinh tế quốc tế; không ban hành các văn bản hạn chế hoặc dừng cấp phép không phù hợp với Luật ĐTNN và các cam kết quốc tế. Rà soát, điều chỉnh quy hoạch ngành kết hợp với xây dựng quy hoạch theo vùng theo hướng xoá bỏ các hạn chế và phân biệt giữa nhà đầu tư trong nước và ĐTNN, tạo điều kiện cho khu vực ĐTNN tham gia nhiều hơn vào phát triển các ngành. Khuyến khích các thành phần kinh tế bao gồm cả ĐTNN tham gia đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhất là đối với các công trình giao thông, cảng biển, cung cấp điện, nước, bệnh viện, trường học, khu vui chơi giải trí, khu đô thị... Đặc biệt, “xây dựng một mặt bằng pháp lý áp dụng chung cho đầu tư trong nước và nước ngoài thông qua việc soạn thảo Luật Đầu tư chung và Luật DN chung, dự định sẽ được trình Quốc hội vào cuối năm nay, cũng như sửa đổi các quy định còn bất hợp lý trong các văn bản pháp luật liên quan - ông Đạt nhấn mạnh.

”Chúng tôi thừa nhận môi trường đầu tư nói chung của Việt Nam được cải thiện mạnh mẽ. Việt Nam đã và đang trở thành địa điểm đầu tư hấp dẫn của các DN Nhật Bản”, đại diện Hiệp hội DN Nhật Bản khẳng định.

Minh bạch hơn các chính sách thu hút đầu tư

Bên cạnh những ghi nhận trong cải thiện môi trường đầu tư, cũng có nhiều ý kiến, cả đóng góp cũng như kiến nghị của các nhà đầu tư.  Đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (Vama) kiến nghị, Chính phủ cần có những chính sách tổng thể, ổn định và lâu dài nhằm thực hiện quy hoạch phát triển cho ngành công nghiệp ôtô. “Xem xét tình trạng hiện tại của ngành công nghiệp ôtô còn rất non trẻ và thị trường ôtô Việt Nam còn rất nhỏ bé, Chính phủ nên có những chính sách, giải pháp thích hợp để mở rộng thị trường và thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào đầu tư phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ".

Ông Walter Blockr thì cho rằng, thủ tục hành chính rườm rà, thời gian cấp phép kéo dài là một hạn chế. Đồng quan điểm này, Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính, ông Mai Thanh Hải nhận định, vướng mắc này không chỉ ở các cấp vĩ mô mà còn tới cả các địa phương, chính điều này đã làm nản lòng các nhà đầu tư khi muốn đầu tư tại Việt Nam. Như để minh chứng cho hiện tượng này, đại diện của Công ty Northwest cho biết, công ty này có một dự án tại Đông Anh (Hà Nội) đã hơn một năm nay chưa triển khai được do không được chính quyền địa phương hỗ trợ. Đại diện Hiệp hội DN Nhật Bản cũng cho biết: "Chính phủ Việt Nam đưa ra nhiều chính sách khuyến khích phát triển kinh tế được các nhà đầu tư hưởng ứng nhưng khi đến các địa phương lại gặp khó khăn do các chính sách đó không được hiểu đúngể. Do đó mong muốn chung của các nhà đầu tư là Chính phủ Việt Nam cần có chính sách minh bạch hơn trong thu hút đầu tư...

Điều này, trong phần tổng kết hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Khoan cũng thừa nhận: ềĐó là những vấn đề tồn tại đáng kể cho môi trường đầu tư của Việt Nam , không những cho DN nước ngoài mà cả với DN trong nước. Chúng tôi ghi nhận những ý kiến trên và hướng của Chính phủ chúng tôi là nhằm giải quyết những khó khăn này". Đồng thời Phó Thủ tướng còn cho biết: “Để tạo tiếng nói chung giữa Chính phủ Việt Nam và cộng đồng DN ĐTNN, chúng tôi sẵn sàng tiếp nhận những khó khăn, vướng mắc của DN và Cục ĐTNN (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) sẽ là nơi có trách nhiệm giải quyết.  Đồng thời, không cần phải chờ đến hội nghị thường niên như thế này mà cứ 3 tháng một lần, sẽ có một cuộc họp chung do Chính phủ chủ trì cùng với các Bộ, ngành hữu quan nhằm tháo gỡ những vấn đề DN nêu ra, để các cuộc gặp hàng năm sẽ chỉ nói chuyện vui và ít nói những khúc mắc như thế này" - Phó Thủ tướng khẳng định.

TBTC 48