Sáng nay (20/4), cuộc gặp gỡ giữa Thủ tướng Chính phủ với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đã diễn ra tại Hà Nội. Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Khoan chủ trì cuộc gặp gỡ. Bên cạnh những nội dung thường niên về nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, những khó khăn vướng mắc cần tiếp tục được tháo gỡ, thì vấn đề có được sự đồng tình chung của cả hai phía là mong muốn VN sớm gia nhập WTO.

Trông đợi Việt Nam vào WTO

Ông Alain Cany, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp châu Âu (Eurocharm) tại Việt Nam đã mở đầu bài phát biểu của mình: Chúng tôi rất ủng hộ quá trình gia nhập WTO của Việt Nam trong thời gian ngắn nhất. Hiệp định song phương giữa Việt Nam và liên minh châu Âu đạt được vào tháng 10 năm ngoái đã đưa EU trở thành đối tác lớn nhất mà Việt Nam đạt được thoả thuận song phương về việc gia nhập WTO. Chúng tôi  rất hy vọng Việt Nam thành công trong việc đàm phán với tất các đối tác quan trọng và trở thành thành viên WTO trước ngày 31/12/2005 . Chúng tôi tin rằng việc gia nhập WTO sẽ là động lực chính cho quá trình phát triển tại Việt Nam .

Cùng mong muốn đó, đại điện Phòng Thương mại và Công nghiệp Mỹ (Amcharm) tại Việt Nam cho rằng Việt Nam cần gia nhập WTO càng sớm càng tốt. Ngay từ bây giờ Việt Nam cần có sự thay đổi lớn trong thương mại và đầu tư cho phù hợp  với hệ thống WTO. Và ưu tiên lớn nhất hiện nay là tất cả những thay đổi về mặt cơ cấu cần được thực hiện một cách nhanh nhất.

Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư Nguyễn Bích Đạt cũng cho biết, Việt Nam đã hoàn thành 9 phiên đàm phán gia nhập WTO và đã cơ bản hoàn thành việc minh bạch hoá hệ thống pháp luật, các chính sách liên quan đến thương mại hàng hoá, đầu tư, sở hữu trí tuệ... Đến nay, Việt Nam đã đi vào thảo luận các cam kết đa phương cụ thể và bắt đầu triển khai các đàm phán song phương với các nước như: Hoa Kỳ, Nhật, Canada, Hàn Quốc, Trung Quốc cùng rất nhiều đối tác khác nhằm đạt được mục tiêu gia nhập WTO trong thời gian sớm nhất.

Nỗ lực để cải thiện môi trường đầu tư

Trong phần mở đầu cuộc gặp gỡ, Văn phòng Chính phủ đã thông báo kết quả giải quyết các đề nghị cụ thể tại 14 doanh nghiệp có vốn ĐTNN trên cả nước. Hầu hết các vướng mắc của doanh nghiệp đã được giải quyết với tinh thần tôn trọng và tạo điều kiện thuân lợi cho các nhà đầu tư phát triển kinh doanh tại Việt Nam . Đúng như phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Khoan "Chính phủ Việt Nam sẽ làm hết sức mình để đưa ra các giải pháp tích cực, hữu hiệu làm cho môi trường đầu tư có sức hấp dẫn hơn, mang tính cạnh tranh cao hơn. Để các nhà đầu tư thu được nhiều thành công, đóng góp ngày càng lớn vào công cuộc phát triển kinh tế xã hội Việt Nam ".

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Nguyễn Bích Đạt, Việt Nam đã từng bước xoá bỏ việc bảo hộ có thời hạn, có điều kiện cho sản xuất trong nước đối với những ngành cần phát triển và cạnh tranh. Không ban hành các văn bản hạn chế hoặc dừng cấp phép không phù hợp với Luật Đầu tư nước ngoài và các cam kết quốc tế. Tiếp tục đa dạng hoá các hình thức thu hút vốn ĐTNN, đa dạng hoá mục tiêu đầu tư về ĐTNN và quy hoạch phát triển vùng, sản phẩm. Đẩy nhanh tiến trình áp dụng cơ chế một giá và các giải pháp nhằm giảm chi phí đầu tư, nâng cao hiệu quả kinh doanh cho các doanh nghiệp.

Tiếp tục rà soát, điều chỉnh quy hoạch ngành kết hợp với xây dựng quy hoạch vùng theo hướng xóa bỏ các hạn chế, phân biệt giữa đầu tư trong nước và ĐTNN, để ĐTNN được tham gia nhiều hơn vào phát triển ngành. Các nhà ĐTNN có thể tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng cả về giao thông, xây dựng và văn hoá xã hội. Một mặt bằng pháp lý chung cho cả ĐTNN và trong nước đang được xây dựng. Luật đầu tư chung và Luật Doanh nghiệp chung dự định sẽ được trình Quốc hội vào cuối năm nay.

Ông Đạt cũng cho biết, hàng loạt vấn đề cụ thể đã được các Bộ, ngành giải quyết nhằm tháo gỡ những khó khăn cho doanh nghiệp đầu tư và tạo ra sự chuyển biến mới trong công tác thu hút đầu tư như: Thuế thu nhập cá nhân của người nước ngoài đã giảm xuống còn 40% và nâng mức chịu thuế lên trên 5 triệu đồng. Các quy định kém hấp dẫn về thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp cũng đã được sửa đổi... hàng loạt vấn đề khác về hải quan, thương mại, lao động, đất đai, khoa học công nghệ cũng đã được các Bộ, ngành hay Chính phủ trực tiếp giải quyết...

Nhưng nỗ lực đó, đã được chính các nhà ĐTNN thừa nhận. Đại diện Hiệp hội các doanh nghiệp Nhật Bản nói: môi trường đầu tư Việt Nam đã được cải thiện mạnh mẽ trong thời gian gần đây. Chúng tôi đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong quá trình thực hiện Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản, trong vòng một năm đã có 85/155 tiểu mục cụ thể của bản sáng kiến được thực hiện trong thực tế.

Ông Alain Cany cho biết, các doanh nghiệp Eurocharm rất tin tưởng vào nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư tại Việt Nam . Ông nói, việc Luật DN và Luật Đầu tư chung đang được soạn thảo để ban hành, những cải thiện trong lĩnh vực thuế, chuyển giao công nghệ, sự phát triển của thị trường vốn (bằng việc ra đời thêm Trung tâm chứng khoán ở Hà Nội), tiến trình cổ phần hoá và phát hành cổ phiếu ra công chúng được đẩy mạnh... là những dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy Việt Nam đang nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Cần ổn định và minh bạch về chính sách hơn nữa

Đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho biết, trong hai năm lại đây, các liên doanh ôtô  đã chịu nhiều tác động khó khăn do những thay đổi về chính sách của Chính phủ. Để tạo điều kiện cho ngành công nghiệp ôtô phát triển, VAMA đề nghị Chính phủ cần xây dựng một chính sách ổn định lâu dài để thực thi quy hoạch tổng thể có hiệu quả nhất. Đây là vấn đề được VAMA đề nghị lên nhiều lần và tại diễn đàn lần này, yêu cầu này vẫn tiếp tục nhận được sự hưởng ứng của nhiều đại biểu khác.

Đại diện Hiệp hội các doanh nghiệp Nhật Bản cũng nhấn mạnh, sự ổn định và minh bạch về luật pháp, chính sách ưu đãi đầu tư là hết sức quan trọng. Việt Nam đang rất nỗ lực để làm điều này, nhưng đôi khi những nỗ lực đó chưa đến được với các nhà đầu tư. Ở các địa phương vẫn còn tình trạng không hiểu rõ, không thực thi các chính sách của Trung ương. Khi đến các địa phương đó, nhà đầu tư gặp khó khăn bởi nhiều trở ngại không đáng có.

Để giải quyết vấn đề này đại diện Amcharm cho rằng Việt Nam cần tiếp tục xây dựng một hệ thống hành chính, các công cụ quản lý một cách minh bạch hơn với sự tham gia giám sát rộng rãi của người dân. Hệ thống quản lý như hải quan, thuế cần được áp dụng theo các tiêu chuẩn quốc tế. Chống tham nhũng cũng cần được đề cao để làm trong sạch hệ thống hành chính công vụ.

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư rất hy vọng, Luật Đầu tư chung và Luật DN chung sớm được ban hành, tạo ra một khung pháp lý bình đẳng cho mọi thành phần kinh tế, không phân biệt lĩnh vực đầu tư. Ngoài ra, sự phát triển của  thị trường vốn cần tiếp tục được đẩy mạnh trên thực tế bao gồm việc xây dựng cơ sở dữ liệu, thiết lập hệ thống đánh giá tín dụng đáng tin cậy, tạo cơ sở pháp lý cho việc phát hành trái phiếu các doanh nghiệp và cổ phiếu công ty ra công chúng. Tiến trình cổ phần hoá đang được đẩy mạnh nhưng điều quan trọng hơn là phải đưa được những công ty này vào các kênh giao dịch chính thức của thị trường.

Đang có một đợt đầu tư nước ngoài mới đổ vào Việt Nam

Trao đổi với VietNamNet tại cuộc gặp gỡ thường niên với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài diễn ra hôm nay tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho biết: để tăng cường thu hút đầu tư, trong thời gian tới cần tập trung vào 3 vấn đề: xúc tiến đầu tư, giải quyết các khó khăn về đất đai, sắp xếp và thống nhất các thủ tục còn chồng chéo.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, căn cứ vào tình hình thực tế có thể thấy đang có một đợt đầu tư nước ngoài mới đổ vào Việt Nam . Để nhanh chóng nắm bắt cơ hội này Chính phủ đang gấp rút hoàn thiện hai bộ luật quan trọng là Luật Đầu tư chung và Luật Doanh nghiệp chung. Bên cạnh đó tiếp tục rà soát các văn bản chính sách để thống nhất các thủ tục còn chồng chéo, phiền hà nhằm đơn giản hoá các thủ tục đầu tư. Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục phân cấp quản lý Nhà nước về đầu tư cho các địa phương cả về quy mô vốn và lĩnh vực đầu tư. Tuy nhiên, việc phân cấp phải dựa trên quy định luật pháp và năng lực quản lý của địa phương. Các thành phố lớn có thể lên đến 40 triệu USD, nhưng các địa phương khác có thể thấp hơn.

Nhận định về cơ chế tiếp thu và giải quyết các khó khăn vướng mắc của các nhà đầu tư, Phó Thủ tường cho rằng, các kênh tiếp thu và xử lý ý kiến của doanh nghiệp đã hoạt động có hiệu quả hơn. Tình trạng doanh nghiệp kêu không có nơi xử lý đã chấm dứt. Hiện nay, Văn phòng Chính phủ đã hình thành cơ chế hội ý các Bộ, ngành để giải quyết những vấn đề vướng mắc của doanh nghiệp khi vượt quá thẩm quyền một Bộ, ngành. Bước đầu, chúng ta đã giải quyết được khó khăn cho nhiều nhà đầu tư, giúp doanh nghiệp triển khai sản xuất kinh doanh.

Về vấn đề các địa phương không thực hiện nhất quán chính sách ưu đãi đầu tư, gây khó khăn cho doanh nghiệp, Phó Thủ tướng cho rằng: đa số các địa phương đã nhận thấy được lợi ích của việc thu hút đầu tư nước ngoài và làm tốt công tác hỗ trợ các nhà đầu tư. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng lãnh đạo tỉnh rất tạo điều kiện nhưng lại vướng mắc ở các Sở, ngành, các bộ phận chuyên môn, tham mưu... Đây là vấn đề rất đáng lo ngại và cần được tập trung chấn chỉnh

Trong phát biểu kết luận của mình, Phó Thủ tướng Vũ Khoan cũng đã nhận định, vốn đầu tư vào Việt Nam tăng cao trong năm 2004 và quí 2005 chứng tỏ môi trường đầu tư Việt Nam đã được cải thiện. Tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại trong khuyến khích đầu tư trên các lĩnh vực thuế và thủ tục về thuế, thủ tục hành chính, khó khăn về đất đai và cả sự  thiếu nhất quán của chính quyền địa phương trong một số trường hợp cụ thể.

Hiện nay, Việt Nam đang đứng trước hai sức ép lớn. Một phía các đối tác đàm phán gia nhập WTO đòi hỏi phải giảm thuế, mở cửa thị trường, trong khi đó các doanh nghiệp làm ăn tại Việt Nam vẫn mong muốn tăng cường bảo hộ. Việt Nam không thể bảo hộ mậu dịch quá cao và kéo dài vì các đối tác không đồng ý, việc đó cũng không có lợi về lâu dài cho nền kinh tế. Chính sách nhất quán của Việt Nam là sẽ bảo hộ có mức độ, có thời hạn đối từng ngành hàng. Vì thế, doanh nghiệp cần có sự thông cảm để hai bên có tiếng nói chung, cùng giải quyết những vấn đề khó khăn trong sản xuất kinh doanh.

Theo Vn Net