QUY TRÌNH SOẠN THẢO VĂN BẢN
--------------------
1. ĐỐI VỚI VĂN BẢN CỦA QUỐC HỘI VÀ UBTVQH GIAO BỘ TÀI CHÍNH CHỦ TRÌ SOẠN THẢO
1.1. Lập chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
Bước 1- các đơn vị trong Bộ đề xuất các luật, pháp lệnh cần sửa đổi, bổ sung, ban hành mới hàng năm và theo nhiệm kỳ quốc hội, gửi về Vụ Pháp chế để tổng hợp trình Bộ có công văn gửi Bộ Tư pháp.
Bước 2- Bộ Tư pháp tổng hợp kiến nghị của các Bộ và trình Chính phủ xem xét trình Quốc hội. Ở bước này cần lưu ý là (i) Đối với chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hàng năm Chính phủ phải gửi UBTVQH trước ngày 01/3 năm trước; (ii) Đối với chương trình xây dựng luật, pháp lệnh theo nhiệm kỳ QH phải gửi UBTVQH trước ngày 01/8 năm đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội.
Bước 3- Quốc hội thảo luận, thông qua chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và ban hành Nghị quyết về vấn đề này. Trên cơ sở đó các Bộ triển khai công việc theo dự án được phân công.
1.2. Soạn thảo luật, pháp lệnh
Bước 1: Lập Ban soạn thảo dự án Luật, pháp lệnh:
- Đối với dự án luật, pháp lệnh liên quan đến nhiều bộ, ngành thì UBTVQH thành lập Ban soạn thảo;
- Đối với dự án luật, pháp lệnh do Chính phủ trình thì Chính phủ phân công 01 bộ soạn thảo và Bộ này có trách nhiệm thành lập Ban soạn thảo.
- Trưởng ban soạn thảo là người đứng đầu cơ quan chủ trì soạn thảo
- Ban soạn thảo có trách nhiệm chỉ đạo công tác soạn thảo, thông qua đề cương và các chính sách quan trọng của dự thảo; thảo luận về dự thảo văn bản và dự thảo các tờ trình.
- Thành lập tổ biên tập giúp việc cho Ban soạn thảo. Tổ này chuẩn bị đề cương, biên soạn và chỉnh lý dự thảo trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Ban soạn thảo.
Bước 2- Tổng kết, đánh giá, nghiên cứu thông tin, tài liệu tham khảo…
Bước 3: Xây dựng báo cáo đánh giá tác động của dự thảo văn bản
Bước 4: Soạn thảo văn bản, lấy ý kiến của các đơn vị có liên quan trong Bộ
Bước 5- Lấy ý kiến tham gia của các bộ, ngành, địa phương có liên quan và đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của văn bản/đưa dự thảo lên trang web của Chính phủ để lấy ý kiến cộng đồng trong thời gian tối thiểu là 60 ngày/ có thể lấy ý kiến thông qua tổ chức toạ đàm, hội thảo, văn bản hành chính hoặc tham vấn trực tiếp.
Bước 6- Tiếp thu ý kiến tham gia để hoàn thiện dự thảo/giải trình đối với những vấn đề còn có ý kiến khác, dự thảo tờ trình Chính phủ, chuẩn bị công văn gửi Bộ Tư pháp để thẩm định dự thảo.
1.3. Thẩm định dự án luật, pháp lệnh
- Cơ quan thẩm định: Bộ Tư pháp. Trước khi trình Bộ ký công văn gửi Bộ Tư pháp thẩm định phải gửi Vụ Pháp chế để tham gia ý kiến về mặt pháp lý đối với dự thảo văn bản.
- Hồ sơ thẩm định gửi Bộ Tư pháp:
+ Tờ trình Chính phủ
+ Dự thảo văn bản
+ Bản thuyết minh chi tiết và báo cáo đánh giá tác động.
+ Báo cáo tổng kết thực tiễn thi hành
+ Bảng tổng hợp tiếp thu ý kiến của các cơ quan, đơn vị kèm bản sao của các ý kiến này.
+ Tài liệu liên quan khác (nếu có).
- Sau khi Bộ Tư pháp có ý kiến thẩm định phải xây dựng bản giải trình về việc tiếp thu ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp gửi Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ.
1.4. Trình Chính phủ dự án luật, pháp lệnh
- Sau khi có ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, Ban soạn thảo hoàn thiện lại dự thảo để trình Chính phủ.
- Hồ sơ trình gồm:
+ Tờ trình Chính phủ
+ Dự thảo văn bản
+ Bản thuyết minh và báo cáo đánh giá tác động
+ Báo cáo thẩm định, bảng giải trình tiếp thu ý kiến thẩm định, bảng tổng hợp ý kiến các bộ ngành, cơ quan, tổ chức, cá nhân
+ Báo cáo tổng kết công tác thi hành
+ Tài liệu liên quan khác
- Trường hợp còn nhiều ý kiến khác nhau giữa các bộ về những vấn đề lớn thì VPCP triệu tập cuộc họp với Lãnh đạo các bộ có liên quan để thống nhất trước khi trình ra Chính phủ.
- VPCP chuẩn bị những nội dung cơ bản và vấn đề còn ý kiến khác nhau để Chính phủ thảo luận.
- Chính phủ biểu quyết theo đa số về việc trình dự án luật, pháp lệnh.
- Cơ quan chủ trì chỉnh lý dự thảo trên cơ sở ý kiến của các thành viên Chính phủ trước khi trình ra Quốc hội.
1.5. Thẩm tra dự án luật, pháp lệnh
Trước khi trình ra QH, dự thảo phải được gửi một uỷ ban có liên quan của QH để thẩm tra. Hồ sơ thẩm tra đối với dự án pháp lệnh phải gửi trước phiên họp UBTVQH 20 ngày; Hồ sơ thẩm tra đối với dự án luật phải gửi trước kỳ họp QH 30 ngày. Hồ sơ gửi thẩm tra gồm:
+ Tờ trình QH, UBTVQH
+ Dự thảo văn bản
+ Bản thuyết minh chi tiết
+ Báo cáo thẩm định; Bảng tổng hợp ý kiến tham gia
+ Báo cáo tổng kết thi hành
+ Tài liệu khác có liên quan
1.6. Uỷ ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến (đối với dự án luật)
- Chậm nhất là 7 ngày trước phiên họp UBTVQH phải gửi hồ sơ về dự án luật (như hồ sơ gửi thẩm tra) tới UBTVQH để cho ý kiến trước khi trình ra QH.
- Dự thảo VB, tờ trình, báo cáo thẩm tra về dự thảo văn bản phải đăng trên trang tin điện tử của QH;
- Cơ quan chủ trì soạn thảo có trách nhiệm tiếp thu ý kiến UBTVQH, nếu có ý kiến khác phải thừa uỷ quyền của TtgCP để giải trình trước Quốc hội.
1.7. Uỷ ban thường vụ QH thông qua (đối với pháp lệnh)
- Uỷ ban TVQH biểu quyết thông qua dự thảo Pháp lệnh theo đa số; Trên cơ sở trình của CP và thẩm tra của Uỷ ban của Quốc hội.
1.8. Trình Quốc hội thông qua dự án Luật.
Dự thảo luật sau khi chỉnh lý trên cơ sở ý kiến của UBTVQH có thể trình ra Quốc hội để thông qua tại 01 hoặc 02 kỳ họp của Quốc hội.
2. ĐỐI VỚI VĂN BẢN CỦA CHÍNH PHỦ VÀ THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ GIAO BỘ TÀI CHÍNH CHỦ TRÌ SOẠN THẢO
2.1. Lập chương trình xây dựng nghị định (Đối với Quyết định của TTgCP không cần lập chương trình)
- Các Bộ lập đề xuất về chương trình xây dựng nghị định gửi Bộ Tư pháp để tổng hợp thành chương trình của Chính phủ. Đề xuất xây dựng nghị định phải nêu rõ sự cần thiết ban hành, nội dung, chính sách cơ bản và báo cáo đánh giá tác động sơ bộ của văn bản.
- Trong trường hợp cần thiết, Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức cuộc họp có sự tham gia của đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan để xem xét đề nghị xây dựng nghị định của Chính phủ. Cơ quan, tổ chức có đề nghị xây dựng nghị định cử đại diện thuyết trình về những vấn đề liên quan đến đề nghị của mình.
- VPCP lập dự kiến chương trình xây dựng nghị định của Chính phủ và gửi đến các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ để lấy ý kiến, đồng thời đăng tải dự kiến chương trình trên Trang thông tin điện tử của Chính phủ để cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia góp ý kiến.
- Chính phủ thông qua chương trình xây dựng nghị định hằng năm. Thủ tướng Chính phủ phân công bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ chủ trì soạn thảo dự thảo nghị định.
2.2. Soạn thảo nghị định, quyết định
- Thành lập Ban soạn thảo
- Đánh giá tổng kết thi hành, đánh giá tác động
- Soạn thảo văn bản
- Lấy ý kiến của các đơn vị có liên quan trong Bộ
- Lấy ý kiến tham gia của các cơ quan, đơn vị, cá nhân và phải đăng dự thảo trên website của Chính phủ tối thiểu là 60 ngày.
- Tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu và giải trình việc tiếp thu ý kiến.
- Soạn thảo các tờ trình Chính phủ và Công văn gửi BTP đề nghị thẩm định.
- Trước khi trình Bộ ký công văn gửi Bộ Tư pháp thẩm định phải gửi qua Vụ Pháp chế để cho ý kiến về mặt pháp lý.
2.3. Thẩm định dự thảo nghị định, quyết định
- Cơ quan thẩm định: Bộ Tư pháp
- Hồ sơ thẩm định:
+ Tờ trình Chính phủ
+ Dự thảo Nghị định
+ Bản thuyết minh, báo cáo đánh giá tác động
+ Bản tổng hợp tiếp thu ý kiến và bản sao các ý kiến
+ Tài liệu khác (nếu có).
2.4. Trình ký nghị định, quyết định
- Tiếp thu và giải trình tiếp thu ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp trước khi trình Chính phủ, thủ tướng Chính phủ
- Hồ sơ trình:
+Như hồ sơ trình thẩm định
+ Tờ trình
+ Báo cáo tiếp thu ý kiến thẩm định
- Đối với Nghị định phải lấy ý kiến biểu quyết của Thành viên Chính phủ, tiếp thu ý kiến thành viên Chính phủ trước khi trình Thủ tướng Chính phủ ký.
3. ĐỐI VỚI VĂN BẢN THUỘC THẨM QUYỀN BAN HÀNH CỦA BỘ TRƯỞNG BỘ TÀI CHÍNH (thông tư, thông tư liên tịch)
- Việc soạn thảo Thông tư, thông tư liên tịch do một đơn vị trong Bộ chủ trì thực hiện theo phân công của Lãnh đạo Bộ.
- Đơn vị soạn thảo có trách nhiệm lấy ý kiến tham gia của các đơn vị có liên quan trong Bộ
- Lấy ý kiến tham gia của các bộ, ngành và địa phương có liên quan. Nếu là thông tư liên tịch phải thống nhất ý kiến với các Bộ cùng tham gia ký thông tư
- Đăng dự thảo văn bản trên website của Bộ Tài chính trong thời gian tối thiểu là 60 ngày.
- Tổng hợp, tiếp thu ý kiến tham gia và giải trình việc tiếp thu ý kiến
- Lấy ý kiến thẩm định của Vụ Pháp chế trước khi trình Lãnh đạo Bộ ký ban hành.