(Thoibaotaichinhvietnam.vn) Tiếp tục chương trình phiên họp 20, sáng 13/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (đợt 2).

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày tờ trình của Chính phủ

Còn 40 dự án với số vốn dự kiến 10.919 tỷ đồng chưa hoàn thiện thủ tục

Theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Quốc hội đã quyết nghị tăng chi từ nguồn ngân sách nhà nước tối đa 176 nghìn tỷ đồng với thời gian thực hiện chủ yếu trong 2 năm 2022 và 2023 để hỗ trợ, đầu tư các nhiệm vụ, dự án trong từng ngành, lĩnh vực.

Trong đợt 1, Thủ tướng Chính phủ đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương của Chương trình phục hồi cho 94 nhiệm vụ, dự án với tổng số vốn 147.138 tỷ đồng, vốn chưa phân bổ còn lại là 28.862 tỷ đồng. Đến nay, có 169 dự án đã được Thủ tướng thông báo giao số vốn 25.530 tỷ đồng để hoàn thiện thủ tục. Trong đó, 129 dự án với số vốn dự kiến là 14.710,315 tỷ đồng đã hoàn thiện thủ tục đầu tư theo quy định. Còn lại 40 dự án với số vốn dự kiến là 10.819,685 tỷ đồng chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư theo quy định.

Theo tờ trình tại phiên họp, Chính phủ trình UBTVQH cho ý kiến về nguyên tắc phân bổ, bố trí vốn cho danh mục các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; về 129 dự án thuộc Chương trình đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, đủ điều kiện giao kế hoạch vốn. Đồng thời, cho ý kiến điều chỉnh giảm 8.528 tỷ đồng kế hoạch vốn của Chương trình đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Giao thông vận tải thực hiện 4 dự án quan trọng quốc gia, đường cao tốc để điều chỉnh tăng tương ứng cho 10 địa phương thực hiện các dự án thành phần.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho rằng Nghị quyết 43 đã quy định về nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn và phân bổ vốn cho các dự án thuộc Chương trình, vì vậy cần giữ nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn cho các nhiệm vụ, dự án (đợt 2) theo đúng quy định tại Nghị quyết 43.

Cùng với đó, cơ quan thẩm tra đánh giá việc Chính phủ trình UBTVQH danh mục các dự án sử dụng nguồn vốn còn lại của Chương trình quá chậm, đến nay, vẫn còn lại 14.151,685 tỷ đồng tiếp tục chờ hoàn thiện thủ tục đầu tư. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc triển khai thực hiện và bảo đảm tiến độ giải ngân vốn cho các dự án trong năm 2023 theo quy định của Nghị quyết 43.

Có chế tài xử lý đối với địa phương không thực hiện đúng cam kết

Về việc phân bổ số vốn còn lại của Chương trình phục hồi, UBTCNS cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ về phân bổ vốn đối với 129 dự án đã đủ thủ tục đầu tư. Tuy nhiên, trong đó nhiều dự án có thời hạn hoàn thành trong năm 2024, 2025; một số dự án được bố trí vốn từ Chương trình đủ tổng mức đầu tư trong năm 2023 nhưng dự kiến kết thúc năm 2024 - 2025; một số dự án chưa xác định rõ việc bố trí phần vốn cam kết của địa phương trong năm 2023 và kết thúc năm 2024 - 2025, điều này là chưa đảm bảo yêu cầu của Nghị quyết 43.

Do đó, UBTCNS đề nghị rà soát kỹ về thời hạn hoàn thành các dự án theo đúng thời hạn theo Nghị quyết 43. Đối với các dự án có sử dụng vốn ngân sách địa phương, có chế tài xử lý đối với địa phương không thực hiện đúng cam kết, không bố trí đủ vốn để các dự án hoàn thành trong năm 2023 để đảm bảo yêu cầu của Nghị quyết 43.

Đối với số vốn còn lại chưa đủ thủ tục đầu tư là 14.151,685 tỷ đồng, đa số ý kiến UBTCNS đề nghị Chính phủ chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư báo cáo UBTVQH cho ý kiến trước ngày 31/3/2023. Hết thời hạn trên, số vốn còn lại của Chương trình không tiếp tục phân bổ.

Chỉ phân bổ vốn cho những dự án đáp ứng đúng tiêu chí của Nghị quyết 43

Trong phần thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh băn khoăn khi danh mục dự án trình lần này có những dự án giải ngân trong cả giai đoạn 2024 - 2025, trong khi Nghị quyết 43 quy định giao vốn cho các dự án giải ngân cho giai đoạn 2022 - 2023.

Về việc đề xuất bố trí điều chỉnh vốn cho 4 dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực giao thông, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ 3 trong 4 dự án này đã có nghị quyết của Quốc hội quy định trong đó xác định tỷ lệ vốn trung ương, vốn địa phương, yêu cầu HĐND các tỉnh/thành phố có dự án đi qua có nghị quyết cam kết bố trí vốn, tiến độ cụ thể. Nếu lần này có sự điều chỉnh thì dù không có thay đổi về tổng mức đầu tư, không thay đổi về kết cấu hạ tầng nhưng cũng đã có sự thay đổi so với quy định của nghị quyết của Quốc hội. Mặt khác, số vốn còn lại chưa giao là rất nhiều thì việc giải ngân trong năm 2023 như tinh thần Nghị quyết 43 của Quốc hội sẽ không khả thi. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đặt vấn đề cần phải làm rõ vấn đề này và phải có phương án để xử lý vốn một cách phù hợp.

Cơ bản tán thành với ý kiến thẩm tra của UBTCNS và ý kiến của Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các cơ quan rà soát lại theo ý kiến thẩm tra. Theo đó, những dự án không đúng tiêu chí của Quốc hội đã quyết thì loại ra; nếu có thay đổi phải trình Quốc hội cho ý kiến.

Đối với các dự án của trung ương, nhất là các dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết, Chủ tịch Quốc hội cho hay tình hình thu ngân sách năm 2023, 2024 có thể không được như dự kiến, một số địa phương phản ánh cam kết vốn cho dự án quan trọng quốc gia có thể không đạt. Nếu không có đủ vốn cam kết cho các dự án, cần xem xét nguồn vượt thu năm vừa qua, thay vì sử dụng vượt thu vào việc khác. Địa phương đã cam kết là phải làm và không làm được thì phải chịu trách nhiệm, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Hoàng Yến