Trả lời câu hỏi mã số 250425-12 của Quý độc giả Vũ Thị Minh Phương, (email: minh.connections@gmail.com) về kế toán doanh thu và chi phí theo quy định tại Thông tư 24/2024/TT-BTC ngày 17/4/2024 hướng dẫn Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp, Bộ Tài chính có ý kiến như sau:

          1. Về kế toán doanh thu

          Tại Phụ lục I Thông tư 24/2024/TT-BTC quy định:

-  Nguyên tắc kế toán tài khoản 511- Doanh thu từ kinh phí NSNN cấp:

“Tài khoản này sử dụng để phản ánh doanh thu từ kinh phí NSNN cấp cho hoạt động của đơn vị trong năm (trừ kinh phí NSNN giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu hoặc hỗ trợ thực hiện hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN của đơn vị sự nghiệp công lập), bao gồm:

          a) Kinh phí NSNN giao cho đơn vị trong năm có bản chất là kinh phí tự chủ tài chính:

….

- Kinh phí NSNN hỗ trợ chi thường xuyên trong năm của đơn vị sự nghiệp công lập nhóm 3 sau khi đơn vị đã sử dụng nguồn thu sự nghiệp và nguồn thu phí được để lại chi để thực hiện nhiệm vụ, cung ứng dịch vụ sự nghiệp công thuộc danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN nhưng chưa bảo đảm chi thường xuyên theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định số 60/2021/NĐ-CP; bao gồm cả trường hợp dự toán ngân sách giao cho đơn vị không tách được phần hỗ trợ chi thường xuyên và kinh phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN;

          - Nguyên tắc kế toán tài khoản 531- Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ:

“1.2. Đối với đơn vị sự nghiệp công lập, doanh thu phản ánh vào tài khoản này bao gồm:

a) Doanh thu từ dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách, bao gồm cả phần do đơn vị tự tổ chức thu và kinh phí cung cấp hoạt động dịch vụ sự nghiệp công từ NSNN; trường hợp dự toán ngân sách được giao không tách và nêu rõ được phần kinh phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN và hỗ trợ hoạt động chung của đơn vị thì không ghi nhận doanh thu vào tài khoản này.

          Căn cứ quy định nêu trên, trong trường hợp dự toán NSNN được giao không tách và nêu rõ phần kinh phí hỗ trợ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN và hỗ trợ hoạt động chung của đơn vị của đơn vị thì đơn vị ghi nhận doanh thu trên Tài khoản 511- Doanh thu từ kinh phí NSNN cấp. Việc hạch toán doanh thu đối với kinh phí NSNNN cấp trong năm trên TK 511 được thực hiện theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu không trao đổi (theo giao dịch có điều kiện và giao dịch không có điều kiện).

          Trường hợp đơn vị tách được kinh phí NSNN hỗ trợ hoạt động chung của đơn vị và kinh phí cung cấp hoạt động dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN thì đối với phần kinh phí cung cấp hoạt động dịch vụ sự nghiệp công từ NSNN phải hạch toán vào Tài khoản 531- Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ. Việc hạch toán doanh thu trên TK 531 được thực hiện theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu trao đổi.

          2. Về kế toán chi phí

           Thông tư 24/2024/TT-BTC quy định nguyên tắc kế toán tài khoản 612- Chi phí hoạt động giao tự chủ: “Tài khoản này chỉ áp dụng đối với cơ quan nhà nước và các đơn vị khác không có hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ; dùng để phản ánh chi phí trong kỳ của các hoạt động mà đơn vị được giao tự chủ tài chính, được khoán chi…. Các đơn vị sự nghiệp công lập; đơn vị khác có hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ phải sử dụng các tài khoản chi phí phù hợp (tài khoản 154, 641, 642,…) mà không hạch toán chi phí vào tài khoản này.”

Do đặc điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập là cung cấp dịch vụ công nên kế toán phải phân bổ được chi phí cho hoạt động trực tiếp cung cấp dịch vụ và hoạt động gián tiếp (quản lý chung) để đảm bảo cung cấp thông tin cho nhà quản lý, phục vụ quản trị, điều hành các hoạt động trong đơn vị sự nghiệp công lập. Theo đó, tại đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng các tài khoản liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ (TK 154, TK 632, TK 641, TK 642) để phản ánh các chi phí cho hoạt động giao tự chủ theo đúng nguyên tắc kế toán của từng tài khoản (không sử dụng Tài khoản 612), trong đó:

+ Các chi phí liên quan trực tiếp đến cung cấp dịch vụ sự nghiệp công (gồm chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp; chi phí nhân công trực tiếp; chi phí chung của bộ phận trực tiếp cung cấp dịch vụ) được phản ánh trên TK 154- Chi phí sản xuất kinh doanh, dịch vụ dở dang để phục vụ tính giá thành dịch vụ. Giá thành thực tế của khối lượng dịch vụ đã hoàn thành cung cấp trong kỳ được kết chuyển từ TK 154 sang TK 632- Giá vốn hàng bán (bút toán Nợ TK 632/Có TK 154).

+ Chi phí của các bộ phận quản lý các hoạt động chung của đơn vị được phản ánh trên Tài khoản 642- Chi phí quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; …

3. Thông tư 24/2024/TT-BTC chỉ hướng dẫn phương pháp kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu theo từng tài khoản kế toán, vì vậy, đề nghị quý độc giả nghiên cứu nguyên tắc kế toán các tài khoản để đảm bảo phản ánh đầy đủ số liệu theo nghiệp vụ phát sinh trên các tài khoản kế toán phù hợp. Trường hợp nêu tại thư hỏi của độc giả, khi đơn vị rút dự toán NSNN để chi tiêu cho các hoạt động, thì ngoài hạch toán trên tài khoản trong bảng, đơn vị phải hạch toán đồng thời trên tài khoản ngoài bảng (ghi: Có TK 008-Dự toán chi hoạt động (chi tiết)).

Trên đây là ý kiến của Bộ Tài chính, đề nghị độc giả nghiên cứu kỹ nội dung Thông tư 24/2024/TT-BTC để thực hiện đúng quy định./.